stąd by
  • polszczenie obcych nazw geograficznych
    15.09.2013
    15.09.2013
    Dzień Dobry!
    Niedawno na portalu sjp.pl rozgorzała dyskusja o haśle teksas z SJP Doroszewskiego. Najpierw chodziło o definicję, w której autor zamieścił nazwę stanu Texas pisaną przez x, co miało świadczyć o niekonsekwencji leksykografa. Później zaś dyskutanci skupili się na padającym tam stwierdzeniu, jakoby Texas był nazwą „stanu Ameryki Północnej” (por. kolorado).
    1.Czy rzeczywiście był to wtedy błąd?
    2. Skąd niekonsekwencja w polszczeniu stanów, np.: Nevada/Utah, ale Luizjana?
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • SKA

    9.10.2020
    18.02.2015

    Szanowni Państwo,

    moje pytanie dotyczy spółki komandytowo-akcyjnej. Jaki jest jej prawidłowy skrót? W publikacjach często pojawia się S.K.A. Ale czy nie powinniśmy zapisywać tego skrótu bez kropek, tak jak SA? A jeśli w tekście pojawiają się też sp. z o.o., sp. j., sp. k., to czy możemy te spółki zapisywać małymi literami, a tylko SA i S.K.A./SKA dużymi? I czy powinniśmy ten skrót jakoś odmieniać np. w zdaniu „Dotyczy to kilku SKA”?

    Z wyrazami szacunku

  • skusić i skucha
    31.03.2008
    31.03.2008
    Witam
    Interesuje mnie etymologia słowa skusić, skucha (pot. „w grach dziecięcych: pomylić się, powodując utratę punktów lub dopuszczenie do gry przeciwnika”).
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • Słowacja i Dominikana
    18.01.2019
    18.01.2019
    Szanowny Panie/Pani,
    powszechnie można usłyszeć, że ktoś był na Słowacji, na Dominikanie, na Węgrzech, na Ukrainie. O ile ostatnie z określeń wydaje mi się poprawne (można być na Ukrainie, podobnie jak można być na Mazowszu, gdyż Ukraina to również kraina historyczno-geograficzna), pozostałe 3 przypadki zdają się być błędne, bowiem żadne z tych państw jest ani krainą, ani wyspą. Stąd poprawne wydaje mi się w Słowacji, w Dominikanie, w Węgrzech.

    Czy poprawnie myślę?
    Tomasz
  • twór, otwór, potwór
    16.10.2007
    16.10.2007
    Uprzejmie prosze o wyjaśnienie etymologii słów twór, potwór, otwór, twarz.
    Dziękuję z góry i pozdrawiam.
    G. Knyś
  • witkacyzmy
    9.04.2008
    9.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
    Monika Czarnota
  • W jakim rodzaju do kobiety?

    30.11.2020
    30.11.2020

    Dzień dobry,

    w nawiązaniu do porady Do kobiety – w rodzaju żeńskim: mam wrażenie że problem dotyczy nadużywania formy bezosobowej przejętej z języka angielskiego, gdzie użycie drugiej osoby odpowiada polskiej formie bezosobowej z zaimkiem się. Takie zjawisko obserwuję u młodszego pokolenia. W przytoczonym przykładzie dawniej powiedziano by To tak, jakby się było w jakimś kabarecie. Druga osoba nie jest odczuwana jako bezpośredni zwrot do rozmówcy, stąd więc może mówiący nie różnicuje rodzaju?

    Łukasz

  • Wyrażenia i wyrazy: mozartowskie symfonie, schubertowskie tria; brahmsista, beethovenista, chopiniści
    9.05.2017
    9.05.2017
    Mam pytanie o poprawną pisownię słów, które pochodzą od nazwisk kompozytorów muzycznych.
    Przymiotniki – powinno się je pisać wielką czy małą literą? Np. mozartowskie symfonie, schubertowskie tria? W literaturze specjalistycznej spotykam pisownię wielką literą: utwory Beethovenowskie, opery Moniuszkowskie.
    Rzeczowniki – brahmsista (od: Brahms), beethovenista (od: Beethoven), chopiniści (od: Chopin). Czy taka forma jest poprawna? Czy obowiązują określone reguły w konstruowaniu takich form?
  • zgrubiałe -isko
    27.05.2013
    27.05.2013
    Jak tworzy się D. lm. zgrubień kończących się na -sko? USJP podaje psisk, WSO psisków. W jednym ze słowników internetowych można znaleźć błaźnisk i generalisków przy jednoczesnym braku błaźnisków i generalisk. Czy oprócz dziewczynisków i dziecisków inne zgrubienia, których podstawą są wyrazy rodzaju żeńskiego bądź nijakiego, mogą tworzyć formę z -ów?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego